5 bước quan trọng trong quy trình thanh toán điện tử

Để tiếp cận hiệu quả với quy trình thanh toán điện tử, các doanh nghiệp và hộ kinh doanh cần nắm vững cách hoạt động và những lợi ích vượt trội mà hình thức này mang lại. Để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động và lợi ích của hình thức thanh toán điện tử, hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Tổng quan về thanh toán điện tử

Theo số liệu thống kê từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trong đầu năm 2024. Cụ thể, trong tháng 01/2024, số lượng giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt đã tăng 63,3% so với cùng kỳ, phản ánh rõ nét sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người dân. 

Đồng thời, theo báo cáo của PwC Việt Nam, giao dịch thanh toán điện tử cũng thể hiện tốc độ phát triển vượt bậc. Tổng giá trị giao dịch năm 2021 ước đạt 15 tỷ USD, và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm 15,7%, đạt mốc quan trọng vào năm 2025. 

Con số tăng trưởng cho thấy thanh toán điện tử sẽ là xu hướng trong tương lai nhờ vào những lợi ích vượt trội về tính tiện lợi, bảo mật cao và khả năng tiếp cận dễ dàng qua các nền tảng di động, từ đó thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp. 

Thanh toán điện tử tạo nên cuộc cách mạng trong thói quen tiêu dùng của người Việt

2. Quy trình thanh toán điện tử diễn ra như thế nào?

Dưới góc độ của hộ kinh doanh, cửa hàng và điểm bán nhỏ lẻ, quy trình thanh toán điện tử là điều chủ hộ cần quan tâm để biết chính xác dòng tiền hoạt động như thế nào từ người mua sang người bán. Quy trình thanh toán điện tử sẽ diễn ra theo 5 bước bao gồm:

2.1. Bước 1 - Người mua thực hiện thanh toán

Quy trình thanh toán điện tử bắt đầu khi người mua lựa chọn được sản phẩm cần mua và thực hiện thanh toán. Khách hàng có thể lựa chọn phương thức thanh toán phù hợp, bao gồm quẹt thẻ tại điểm bán, nhập thông tin thẻ trên nền tảng trực tuyến, quét mã QR, hoặc sử dụng công nghệ thanh toán không chạm (NFC). 

Các lựa chọn này không chỉ đáp ứng sự đa dạng nhu cầu mà còn mang lại sự tiện lợi và hiệu quả trong giao dịch.

Quá trình người mua nhập liệu thông tin sẽ được bảo mật bằng cách mã hóa dữ liệu

2.2. Bước 2 - Lệnh thanh toán được kết nối với trung gian

Sau khi xác thực giao dịch thành công, lệnh thanh toán sẽ được chuyển đến ngân hàng hoặc cổng thanh toán, đóng vai trò như một trung gian kết nối giữa người mua và người bán. Trong suốt quá trình này, tất cả các dữ liệu giao dịch, bao gồm thông tin thẻ ngân hàng và các chi tiết liên quan sẽ được mã hóa để đảm bảo tính bảo mật và bảo vệ quyền riêng tư của người mua.

2.3. Bước 3 - Mã bảo mật được trả về thiết bị của người mua

Sau khi nhận yêu cầu thanh toán, ngân hàng hoặc đơn vị trung gian kiểm tra tính hợp lệ của giao dịch và tiến hành gửi mã xác nhận (OTP) qua tin nhắn SMS hoặc thông báo từ ứng dụng ngân hàng. 

Người dùng nhập mã bảo mật hoặc sử dụng các phương thức sinh trắc học như vân tay, nhận diện khuôn mặt để xác thực giao dịch, đảm bảo giao dịch chỉ được thực hiện bởi chủ tài khoản.

2.4. Bước 4 - Tiền được chuyển đến tài khoản người bán

Khi người mua xác nhận giao dịch, tiền sẽ được chuyển vào tài khoản cá nhân của chủ hộ hoặc tài khoản của hộ kinh doanh/điểm bán, tuỳ theo phương thức thanh toán người mua sử dụng. Thời gian hoàn tất giao dịch có thể khác nhau tùy vào phương thức thanh toán:

• Đối với chuyển khoản giữa tài khoản cá nhân của người mua và người bán: Giao dịch chuyển tiền có thể diễn ra từ vài giây đến vài phút. Tuy nhiên vẫn có rủi ro về phía người bán nhận tiền như ngân hàng bảo trì, lỗi thanh toán, lỗi nhập sai số tiền,...

• Đối với các hình thức khác như ví điện tử, cổng thanh toán, thanh toán thẻ hoặc thiết bị NFC, QR Pay: Quá trình thanh toán được thực hiện nhanh chóng và hiệu quả hơn nhờ vào các hệ thống trung gian liên kết giữa các ngân hàng và các đối tác giải pháp thanh toán. Công nghệ cao này không chỉ giúp giao dịch diễn ra mượt mà, mà còn giảm thiểu rủi ro, mang đến sự an tâm cho người dùng với tốc độ thanh toán vượt trội và bảo mật tối đa.

VNPAY mang đến giải pháp thanh toán điện tử với công nghệ cao, giúp giao dịch diễn ra nhanh chóng và an toàn 

2.5. Bước 5 - Xuất hoá đơn

Sau khi giao dịch hoàn tất, người bán sẽ phát hành hóa đơn giấy hoặc điện tử cho người mua. Đồng thời, số tiền giao dịch sẽ được cập nhật ngay lập tức trên thiết bị của cả người mua và người bán, giúp cả hai bên theo dõi và đối chiếu thông tin một cách chính xác và minh bạch.

3. Các hình thức thanh toán điện tử phổ biến

Dưới đây là 4 hình thức thanh toán điện tử phổ biến và được ưa chuộng nhất hiện nay: 

Thanh toán bằng cổng thanh toán

Cổng thanh toán cung cấp dịch vụ kết nối bảo mật giữa người mua, người bán và ngân hàng. Cổng thanh toán giúp tối ưu quy trình giao dịch khi mua sắm online trên website, các sàn thương mại điện tử, đảm bảo quyền lợi cho người bán và người mua. Khi người dùng thực hiện giao dịch trên các website thương mại điện tử hoặc sàn giao dịch, cổng thanh toán sẽ đảm bảo việc chuyển tiền từ tài khoản người mua đến tài khoản người bán diễn ra một cách an toàn và nhanh chóng.

VNPAY - Cổng thanh toán giúp giao dịch trực tuyến diễn ra nhanh chóng và an toàn

Ví dụ, VNPAY là một cổng thanh toán phổ biến tại Việt Nam, cung cấp dịch vụ bảo mật giữa người mua và người bán, đồng thời kết nối với các ngân hàng để hoàn tất giao dịch. Khi khách hàng thanh toán trên các sàn thương mại điện tử hoặc website, VNPAY sẽ xử lý giao dịch, chuyển tiền và đảm bảo quyền lợi của cả người bán và người mua.

Thanh toán bằng ví điện tử

Thanh toán bằng ví điện tử là dịch vụ thanh toán điện tử hoạt động như một tài khoản trực tuyến, giúp người dùng lưu trữ tiền và thực hiện các giao dịch như thanh toán hóa đơn, mua sắm trực tuyến, hoặc đặt vé. Ví điện tử thường được cài đặt trên thiết bị di động và liên kết với tài khoản ngân hàng để thực hiện các giao dịch nhanh chóng và tiện lợi.

Ví điện tử phổ biến tại Việt Nam, giúp thanh toán nhanh chóng và tiện lợi

Một số ví điện tử phổ biến tại Việt Nam bao gồm VNPAY, MoMo, và ZaloPay. Các ví này cung cấp nhiều dịch vụ như thanh toán hóa đơn, mua sắm trực tuyến, chuyển tiền, và thậm chí thanh toán tại các cửa hàng hoặc dịch vụ khác một cách nhanh chóng và an toàn.

Thanh toán bằng thiết bị thông minh

Thanh toán qua thiết bị thông minh ngày càng trở thành phương thức phổ biến nhờ sự tiện lợi và nhanh chóng. Người dùng không cần phải mang theo tiền mặt hay thẻ vật lý, chỉ cần một chiếc điện thoại hoặc đồng hồ thông minh là có thể hoàn tất các giao dịch. Phương thức này bao gồm một số hình thức thanh toán phổ biến:

• Mobile Banking: Thanh toán qua Mobile Banking cho phép người dùng thực hiện chuyển khoản trực tiếp từ tài khoản ngân hàng thông qua ứng dụng di động. Người dùng chỉ cần mở ứng dụng, nhập thông tin người nhận và số tiền, rồi xác nhận giao dịch. Giao dịch sẽ được thực hiện ngay lập tức mà không cần dùng thẻ vật lý.

• QR Code: Thanh toán qua mã QR là phương thức phổ biến khi mua sắm tại các cửa hàng hoặc trang thương mại điện tử. Người dùng chỉ cần mở ứng dụng ngân hàng hoặc ví điện tử, quét mã QR của người bán, nhập số tiền và xác nhận giao dịch. Đây là một cách thanh toán nhanh chóng, dễ dàng, và ngày càng được ưa chuộng ở nhiều quốc gia.

• Thanh toán không chạm (NFC): Với công nghệ NFC (Near Field Communication), người dùng có thể thực hiện thanh toán qua các ví điện tử như Apple Pay, Google Pay, Samsung Pay bằng cách đưa điện thoại hoặc đồng hồ thông minh gần máy POS. Hình thức này không yêu cầu chạm vào thẻ hoặc thiết bị thanh toán, giúp tiết kiệm thời gian và mang lại trải nghiệm thanh toán mượt mà.

Thanh toán dễ dàng chỉ với chiếc điện thoại thông minh, không cần tiền mặt hay thẻ vật lý

Thanh toán thẻ

Thanh toán thẻ là hình thức sử dụng thẻ ngân hàng vật lý để thực hiện các giao dịch thanh toán tại các điểm bán chấp nhận thẻ. Hình thức này cũng cho phép người dùng rút tiền mặt tại các ngân hàng hoặc máy ATM. 

Thanh toán không chạm, tiện lợi ngay trong tầm tay với thẻ contactless

Quy trình thanh toán thẻ thông thường bắt đầu khi người dùng quẹt hoặc chạm thẻ vào thiết bị thanh toán tại các điểm bán, hệ thống sẽ kết nối với ngân hàng để xác nhận thông tin và xử lý giao dịch. Với thẻ contactless, người dùng chỉ cần chạm thẻ vào máy quẹt mà không cần quẹt hay cắm vào thiết bị, giúp quá trình thanh toán nhanh chóng và thuận tiện hơn.

4. Lợi ích khi sử dụng hình thức thanh toán điện tử

4.1. Đối với người tiêu dùng

Với giải pháp thanh toán điện tử, người tiêu dùng sẽ nhận được những lợi ích nổi bật như: 

• Giao dịch tiện lợi và nhanh chóng: Thanh toán điện tử mang lại sự tiện nghi tối đa, giúp người tiêu dùng thực hiện giao dịch nhanh chóng qua các phương thức hiện đại như thẻ ngân hàng, ví điện tử hoặc chuyển khoản trực tuyến, với thời gian xử lý chỉ trong vài giây đến vài phút.

• Hạn chế rủi ro khi giao dịch bằng tiền mặt: Sử dụng thanh toán điện tử giúp người tiêu dùng giảm thiểu nguy cơ mất tiền, trộm cắp hoặc sai sót trong quá trình giao dịch tiền mặt.

• Bảo mật thông tin tốt: Công nghệ mã hóa tiên tiến trong các phương thức thanh toán điện tử ngăn ngừa các nguy cơ truy cập trái phép từ bên ngoài và đảm bảo dữ liệu của người dùng không bị xâm phạm. Vì vậy, người tiêu dùng có thể yên tâm thực hiện giao dịch trực tuyến mà không lo ngại về việc thông tin bị đánh cắp. 

• Dễ dàng kiểm soát chi tiêu: Các nền tảng thanh toán cung cấp tính năng tra soát, báo cáo chi tiết về các giao dịch đã thực hiện và số dư tài khoản, giúp người dùng theo dõi và kiểm soát tài chính một cách rõ ràng.

VNPAY mang đến sự tiện lợi, bảo mật và khả năng kiểm soát chi tiêu hiệu quả

4.2. Đối với chủ cửa hàng/hộ kinh doanh 

Khi áp dụng thanh toán điện tử, chủ cửa hàng và hộ kinh doanh có thể tận dụng các lợi ích đáng kể giúp tối ưu hóa hoạt động kinh doanh và cải thiện hiệu quả tài chính, cụ thể: 

• Tăng doanh thu và mở rộng khách hàng: Thanh toán điện tử tạo sự thuận tiện cho khách hàng, giúp nâng cao trải nghiệm giao dịch, từ đó khuyến khích họ quay lại mua sắm và mở rộng tệp khách hàng mới.

• Tối ưu hóa chi phí và quản lý tài chính: Các giao dịch điện tử giảm thiểu rủi ro liên quan đến tiền mặt, giúp đơn giản hóa quy trình thu chi, giảm thời gian chờ đợi và tối ưu chi phí vận hành. Đồng thời, các giao dịch tự động được ghi nhận và lưu trữ, đảm bảo tính minh bạch và chính xác.

• Nâng cao tính cạnh tranh và hỗ trợ khuyến mãi: Việc sử dụng công nghệ thanh toán hiện đại giúp cửa hàng duy trì lợi thế cạnh tranh, đồng thời dễ dàng triển khai các chương trình khuyến mãi và ưu đãi tự động, thúc đẩy doanh thu và tăng cường sự hài lòng của khách hàng.

Giải pháp thanh toán VNPAY giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí vận hành và tăng hiệu quả kinh doanh

5. VNPAY SoftPOS - Giải pháp thanh toán điện tử biến điện thoại thành máy POS an toàn, tiện lợi

VNPAY SoftPOS là giải pháp thanh toán không tiếp xúc (contactless) đầu tiên tại Việt Nam, biến điện thoại thông minh hệ điều hành Android 10.0 trở lên có NFC thành máy POS. Giải pháp này không chỉ đảm bảo tính tiện lợi và nhanh chóng mà còn bảo mật thông tin giao dịch với các công nghệ bảo vệ tiên tiến, giúp khách hàng và doanh nghiệp yên tâm thực hiện giao dịch an toàn mà không lo ngại về việc lộ thông tin hay gian lận.

VNPAY SoftPOS sở hữu lợi ích vượt trội:

• Công nghệ sáng tạo, hiện đại: Người tiêu dùng chỉ cần chạm thẻ hoặc thiết bị thông minh vào mặt lưng điện thoại để hoàn tất giao dịch thanh toán trong vài giây. Quá trình thanh toán trở nên nhanh chóng và tiện lợi, mang đến sự hài lòng cho khách hàng. 

• Bảo mật tuyệt đối: VNPAY SoftPOS đáp ứng tiêu chuẩn bảo mật PCI CPoC (tiêu chuẩn triển khai dịch vụ thanh toán không tiếp xúc trên thiết bị di động) do Hội đồng Tiêu chuẩn Bảo mật ngành Thẻ thanh toán công nhận, cùng các tiêu chuẩn kép như EMV Co (tiêu chuẩn bảo mật quốc tế đối với các giao dịch thanh toán), OWASP (dự án bảo mật web toàn cầu), PCI DSS 4.0 Level 1 (tiêu chuẩn bảo mật an ninh dữ liệu thẻ thanh toán), đảm bảo an toàn tối đa cho đơn vị chấp nhận thanh toán và khách hàng.

• Tích hợp trong VNPAY Merchant: VNPAY SoftPOS được tích hợp trong ứng dụng VNPAY Merchant, mang đến sự tiện lợi tối đa cho chủ cửa hàng và hộ kinh doanh trong việc quản lý giao dịch, quản lý cửa hàng, theo dõi tài chính,... Hộ kinh doanh có thể giảm thiểu các bước thủ công, tiết kiệm chi phí và nhân lực, thúc đẩy hiệu quả vận hành và gia tăng tính minh bạch trong công việc quản lý tài chính.

• Đa dạng hình thức thanh toán: VNPAY SoftPOS hỗ trợ nhiều hình thức thanh toán linh hoạt, bao gồm thẻ quốc tế và nội địa như Visa, Mastercard, JCB, Napas, cùng các dịch vụ di động như Apple Pay, Samsung Pay, và Google Pay, mở rộng cơ hội tạo điểm chạm với khách hàng và nâng cao hiệu quả bán hàng và cải thiện trải nghiệm mua sắm.

VNPAY SoftPOS không chỉ mang lại sự tiện lợi trong thanh toán điện tử mà còn giúp các chủ cửa hàng và hộ kinh doanh tối ưu hóa quy trình thanh toán, nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Với tính năng bảo mật vượt trội và khả năng tích hợp dễ dàng vào hệ thống quản lý, VNPAY SoftPOS là giải pháp lý tưởng cho các doanh nghiệp trong thời đại số.

Chỉ với một chiếc smartphone, quy trình thanh toán sẽ được đơn giản hóa, đảm bảo an toàn và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Trải nghiệm VNPAY SoftPOS ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả kinh doanh!